همایش ابوریحان بیرونی عالم ریاضی و نجوم در 11 اسفند 1390 در محل مرکز نجوم برگزار گردید.
کنگره ابوریحان بیرونی به عنوان عالم نجوم،ریاضی وعلوم تجربی در سالروز میلاد مسعود امام حسن عسکری علیه السلام پنجشنبه 11 اسفند ماه سال جاری در تالار شیخ صدوق مرکز نجوم آستان مقدس حضرت عبدالعظیم علیه السلام به مناسبت ثبت جهانی کتاب التفهیم در حافظه جهانی یونسکو برگزار شد.
ریاست این همایش را حجه الاسلام والمسلمین محمد تقدیری ریاست مرکز نجوم ودبیری علمی همایش را دکتر جعفر آقایانی چاوشی بر عهده داشتند.
در مجموع 80 مقاله علمی به دبیر خانه همایش ارسال شد که پس از داوری مقالات توسط کمیته علمی همایش 15 مقاله به عنوان سخنرانی و 15 مقاله به صورت پوستری در نظر گرفته شد
وبه سه اثربرترجایزه ویژه حضرت عبدالعظیم علیه السلام تعلق گرفت که عبارت بودند از جایزه بهترین مقاله به مقاله"شکل و ابعاد زمین از نگاه بیرونی ودانشمندان معاصر" تدوین دکتر علیرضا آزموده اردلان استاد دانشگاه فنی دانشگاه تهران جایزه برترین پژوهش به ا ثر پژوهشی تحریر آثار خواجه نصیر الدین طوسی که درکتبی بی نظیر از شرح آثار ریاضی ونجومی خواجه که در سه جلدکتاب هزار صفحه ای بزرگتر از رحلی با اشکال ریاضی دقیق شرح وتوضیح داده شده که تدوین حضرت حجه الاسلام سید علی اکبر حسینی جوادی می باشد که چاپ منقح کتاب گرانسنگ استیعاب الوجوه الممکنه فی صنعه الاسطرلاب ابوریحان بیرونی نیز در کارنامه علمی ایشان می باشد ایشان از دانش آموختگان حوزه نجف الاشرف و مشهد مقدس و مدرس حوزه علمیه قم می باشند که عمری را صرف پژوهش در آثار نجوم وریاضیات دانشمندان اسلامی نموده اند
و بالاخره جایزه بهترین اثر به چاپ متن منقح " کتاب تحریر اکرمانالائوس" خواجه نصیر الدین طوسی مشترکا به خانم الهام افشار و دکتر جعفر آقایانی چاوشی تعلق گرفت.
سخنرا ن افتتاحیه این کنگره استاد دکتر مهدی محقق بود که در باره ابوریحان دانشمندی ذو ابعاد سخنانی را ایراد کرد و سپس پیا م تولیت آستان مقدس حضرت عبدالعظیم علیه السلام حضرت آیت الله ریشهری و پیام سازمان یونسکو قرائت شد و کنگره در دو نوبت صبح وبعداز ظهر ادامه یافت ودر زمینه ها ی مختلف آثار ابوریحان مورد تحلیل قرار گرفت که اهم آنها عبارت بودند از:
ابتکارات بیرونی در ساخت اسطرلاب،توصیف بعضی از نسخ خطی بیرونی در کتابخانه آستان قدس رضوی،حرکت سیاره عطارد از نظر بیرونی،معیار رویت هلال ابوریحان بیرونی،شبیه سازی ابزاری مکانیکی ساخته شده توسط ابوریحان بیرونی،روشهای بیرونی در تعیین قبله،چاههای آرتزین در آثار بیرونی،نه ضلعی منتظم در آثار ابو ریحان،توصیف بیرونی از لباس غواصان قدیم،بیرونی وحرکت زمین،بیرونی به عنوان ادیب،تعیین وزن مخصوص وزمرد از نگاه بیرونی
مرکز نجوم آستان مقدس حضرت عبدالعظیم علیه السلام با بیش از 12 سال فعالیت در زمینه نجوم در زاویه آستان مقدس تا بحال 100 همایش علمی و 27 دوره آموزشی را برگزار نموده و با توجه به فعالیتها و پژوهشهای زیاد این مرکز درحوزه تقویم و رویت هلال توانست زمینه ساز علمی کردن این دو علم در ایران اسلامی باشد و با توجه به اینکه ستاد استهلال استان تهران دفتر مقام معظم رهبری در این مرکز مستقر می باشد سازمان دهنده رصدهای گروههای استهلال این استان و18 استان غربی کشور می باشد
این مرکز با دارابودن بزرگترین تلسکوپ انکساری ایران و کتابخانه تخصصی و آسمان نما و تالار علم از کارامدترین مراکز علمی نجومی کشور وپیشگام در آموزش کاربرد نجوم در علوم اسلامی می باشد و در آینه ای نه چندان دور انشا الله با همکاری دانشکده فیزیک دانشگاه امیر کبیر پذیرای دانشجویان این رشته تحصیلی برای اولین بار در ایران خواهد بود
برای مشاهده تصاویر این همایش به بخش نگارخانه مراجعه نمائید.
