رکورد دورترین جسم آسمانی بازهم شکسته شد ۱۳,۲۹۰,۰۰۰,۰۰۰ سالنوری با استفاده از عمیقترین عکسهای فروسرخی که تاکنون تصویربرداری شدهاند، هفت کهکشان دوردست (آن قدر دور که نوری که اکنون از آنها به زمین رسیده است، تنها 600 میلیون سال پس از مهبانگ تولید شده بود) آشکار شدهاند. و اکنون مشخص شده که یکی از این کهکشانها، که پیش از این تصور میشد بسیار دورافتاده باشد، 13.29 میلیارد سال نوری (4.1 میلیارد پارسک) از زمین فاصله دارد. به این ترتیب این کهکشان دورترین چیزی است که تاکنون کشف شده است.
-به گزارش نیچر، این اولین نمونه قابل اعتماد از چنین کهکشانهای دوردستی است که با استفاده از تصاویر تهیه شده از دوربین میدان گسترده 3 تلسکوپ فضایی هابل کشف شدهاند. این عکسها توسط گروهی به رهبری ریچارد الیس، اخترشناس کالتک (انستیتو صنعتی کالیفرنیا در پاسادنا) تهیه شدهاند و دربردارنده اولین نمونههای بسیار عظیم از کهکشانهای اولیه هستند که بتوان با آن نظریه استانداردی را اثبات کرد که به موجب آن هر چه در جستجوی زمان ظهور کهکشانها عقبتر برویم و به زمانی برسیم که جهان تنها 450 میلیون سال عمر داشته (یعنی کمتر از 4٪ از عمر کنونی آن)، اخترشناسها باید شاهد کاهش ملایمی در تعداد کهکشانها باشند.
علاوه بر این از وفور کهکشانها چنین برمیآید که تعداد ستارگان یک کهکشان اولیه آنقدر بوده که پس از خنک شدن عالم در اثر انبساط سریع اولیه، اتمهای هیدروژن جهان را یونیزه کند (تنها الکترونشان را از آنها بگیرد)؛ که معیاری کلیدی در تکامل جهان محسوب میشود.
الیس و همکارانش یافتههای خود را در یک جلسه توجیهی تلفنی ناسا در روز چهارشنبه ارائه کردند. به گفته آوی لوئب، دانشمند نظری اخترفیزیک در دانشگاه هاروارد (کمبریج ماساچوست) «این پژوهش عمیقترین حفاری باستانشناسی در جهان است که تاکنون انجام شده است». وی میافزاید که علاوه بر آن جامعترین آنها نیز به شمار میرود.
الیس و همکارانش دوربین تلسکوپ هابل را در بخش بسیار کوچکی از آسمان که به نام میدان بسیار عمیق هابل نامیده میشود، تنظیم کردند. به دلیل این که کهکشانهای دوردست نور بسیار ضعیفی دارند، پژوهشگران نمیتوانند با اندازه گیری انتقال به سرخ اشیاء (جابجایی نور گسیل شده از ستارگان، از سمت فرابفنش طیف نور به انتهای فروسرخ آن در اثر سرعت انبساط عالم)، به طور مستقیم فاصله آنها را از زمین محاسبه کنند. در عوض، اخترشناسان این فاصله را با مشاهده کهکشانها از طریق چندین فیلتر فروسرخ ارزیابی میکنند.
-مرزهای هابل
رصدهای اخیر که در ماههای مرداد و شهریور انجام شدهاند، در ترکیب با بررسیهای پیشین میدان عمیق هابل، تصاویری را تولید کردهاند که عمق میدانی دو برابر (با نوردهی دو برابر) بهترین عکسی دارند که یک تلسکوپ تا پیش از این قادر به تهیه آن بود. آنها همچنین دربردارنده تصاویر گرفته شده با یک فیلتر اضافی بودند که به گروه اجازه میداد تا با قطعیت بیشتری، این احتمال را رد کند که برخی از این کهکشانها در واقع کهکشانهای نزدیکتری هستند که در اثر پدیدههایی مانند سرخشدگی بر اثر غبار میان کهکشانی کمنور شدهاند.
گارت ایلینگورث، اخترفیزیکدان در دانشگاه سانتاکروز کالیفرنیا و عضو گروه دیگری که آنها هم از دوربین فروسرخ هابل برای یافتن کهکشانهای دوردست استفاده کردهاند، میگوید: «هیچ شکی وجود ندارد که این دادههای جدید به ما کمک میکنند تا بهترین نمونههای کهکشانهایی با انتقال به سرخ بین 8 تا 10 را داشته باشیم، از 450 میلیون تا 600 میلیون سال پس از مهبانگ».
ایلینگورق و ریچارد بوئنز، که اخترشناس دیگری از دانشگاه سانتاکروز است، به همراه گروه همکارانشان، پیش از این مشخص کردند که یکی از کهکشانهای آزمایش شده توسط گروه الیس، دارای انتقال به سرخ 10 است، که معادل زمانی است که جهان تقریبا 482 میلیون سال عمر داشت. ولی از تازهترین دادهها چنین برمیآید که شاید انتقال به سرخ این کهکشان در واقع 11.9 باشد، که به این معنی خواهد بود که این کهکشان در فاصله رکورد شکن 13.29 میلیارد سال از زمین (4.1 گیگاپارسک) قرار دارد و این فاصله یعنی مرز نهایی چیزی که دوربین هابل بتواند ببیند.
اما پژوهشگران هر دو گروه هشدار میدهند که، کماکان این احتمال وجود دارد که این کهکشان در فاصله بسیار کمتری از زمین قرار داشته باشد، کما اینکه خود این کشف برای خود آنها هم غیر منتظره بود. بوئنز میگوید:«باید انتظار هر چیزی را داشته باشیم».
منبع:پارس اسکای