گروهی از اخترشناسان ژاپنی با بهره‌گیری از تلسکوپ سوبارو نخستین شواهد مدار پس‌گرد سیاره‌ای فراخورشیدی را کشف کردند.
اخترشناسان با بهره‌گیری از تلسکوپ سوبارو پی بردند که منظومه‌ی سیاره‌ای HAT-P-7 که در صورت فلکی دجاجه و در فاصله‌‌ی حدود ۱۰۴۰ سال نوری از زمین قرار دارد، دست‌کم از دو سیاره‌ی غول‌پیکر و یک ستاره‌ی همدم تشکیل شده است. کشف ستاره‌ی همدم (HAT-P-7B) در نزدیکی ستاره‌ی مرکزی (HAT-P-7) و تأیید وجود سیاره‌ی غول‌پیکر دیگری (HAT-P-7c) که مدارش از مدار سیاره‌ی پس‌گرد HAT-P-7b بزرگ‌تر است، در درک بهتر پیدایش مدار پس‌گرد و پایداری سیاره‌های فراخورشیدی در این مدارها به ما کمک می‌کند.
گروهی از اخترشناسان ژاپنی به رهبری نوریو ناریتا در سال ۲۰۰۸ با بهره‌گیری از تلسکوپ سوبارو نخستین شواهد مدار پس‌گرد سیاره‌ای فراخورشیدی را کشف کردند. در منظومه‌ی شمسی هیچ سیاره‌ای با مدار پس‌گرد وجود ندارد (سیاره‌هایی که جهت حرکت‌شان در مدار برخلاف چرخش ستاره‌ی مرکزی‌شان است)، اما در دیگر منظومه‌های خورشیدی چنین مدارهایی دیده شده‌اند. دانشمندان همچنان به‌دنبال درک علت شکل‌گیری چنین مدارهایی هستند.
ناریتا از زمان نخستین کشف تیمش در رابطه با سیاره‌ی پس‌گرد HAT-P-7b جستجوی خودرا در پی علت این پدیده دنبال کرد. او و سه تن از همکارانش با بهره‌گیری از ابزار HiCIAO عکس‌های با کنتراست بالا از منظومه‌ی HAT-P-7 گرفتند.
این تیم نخست در سال ۲۰۰۹ دو همدم احتمالی پیرامون HAT-P-7 یافتند و حرکت ویژه‌ی آن‌ها را در طول دوره‌ای ۳ ساله اندازه‌گیری کردند. آن‌ها پی بردند که یکی از آن‌ها (HAT-P-7B) درواقع همدم HAT-P-7 است و حرکت ویژه‌ای مشابه آن دارد.
تیم مذکور همچنین کشف کردند که HAT-P-7b حرکتی شعاعی با دوره‌ای طولانی در راستای دید ما دارد که خود اثباتی است بر وجود سیاره‌ی غول‌پیکر دیگری (HAT-P-7c) که در بین مدار HAT-P-7b (سیاره‌ای که مدارش پس‌گرد است) و HAT-P-7B به‌دور ستاره‌ی مرکزی می‌گردد. اما منشأ مدار پس‌گرد HAT-P-7b چیست؟
دکتر سایمون آلبرِت در سال ۲۰۱۲ اعلام کرد که ممکن است اثرات گرانشی خاصی بین ستاره‌ی مرکزی و HAT-P-7b مانع پایداری مدار پس‌گرد در درازمدت شود. اعضای تیم او بر این باورند که وجود ستاره‌ی همدم (HAT-P-7B) و سیاره‌ی بیرونی‌تری که وجودش به‌تازگی تأیید شده است، احتمالاً نقش مهمی در شکل‌گیری و پایداری مدار پس‌گرد سیاره‌ی HAT-P-7b از طریق «مکانیسم کوزای Kozai mechanism» (فرایندی درازمدت که طی آن جرمی بسیار بزرگ روی مدار جرمی دیگر تأثیر می‌گذارد) ایفا می‌کنند. این تیم درمورد HAT-P-7b "جابه‌جایی دائمی کوزای" را به‌عنوان توضیحی برای سیاره‌ای با مدار پس‌گرد پیشنهاد کردند. آن‌ها چنین ادعا کردند که شاید ستاره‌ی همدم نخست از طریق مکانیسم کوزای روی مدار سیاره‌ی بیرونی (HAT-P-7c) تأثیر گذاشته است و سبب متمایل شدن آن شده است. هنگامی که مدار این سیاره به‌اندازه‌ی کافی کج شد، HAT-P-7c از طریق مکانیسم کوزای مدار سیاره‌ی درونی را تغییر داده و سبب پس‌گرد شدن مدار این سیاره شده است. این تغییرات پی‌درپی مداری سیاره یکی از سناریوهایی است که می‌تواند منشأ مدار پس‌گرد، کج و غیرعادی این‌گونه سیاره‌ها را توضیح دهد.
تیم ناریتا اهمیت عکس‌برداری مستقیم با کنتراست بالا برای منظومه‌های سیاره‌ای را برای بررسی وجود همدم‌های کم‌نور نشان دادند که می‌تواند نقش مهمی در بهبود دید کلی ما نسبت به حرکت‌های سیاره‌ای درون منظومه‌های فراخورشیدی ایفا کند. این یافته‌ها سرنخ‌های مهمی برای درک پیدایش بسیاری از منظومه‌های سیاره‌ای، از جمله آن‌هایی که دارای سیاره‌ایی با مدار غیرعادی و با تمایل زیاد هستند، فراهم می‌آورد.
-منبع:canot.ir
