چرا برخی از ستاره‌های دوتایی به نظر می‌رسد که با فاصله‌ی بسیاری زیاد و غیرقابل باوری به‌دور هم می‌گردند؟ 
-ستاره‌ی سرخ‌رنگی که در مرکز این عکس دیده می‌شود، نزدیک‌ترین ستاره به ما، یعنی پروکسیما-قنطورس است.
چرا برخی از ستاره‌های دوتایی به نظر می‌رسد که با فاصله‌ی بسیاری زیاد و غیرقابل باوری به‌دور هم می‌گردند؟ این پرسش حدود یک قرن است که ذهن ستاره‌شناسان را به خود مشغول کرده است. شبیه‌سازی‌هایی که به‌تازگی انجام شده‌اند، احتمالاً علت این رخداد را توضیح می‌دهند. اغلب ستاره‌ی سوم پنهانی در منظومه وجود دارد.
آلفا-قنطورس، منظومه‌ای دوتایی است که در فاصله‌ی ۴/۳۷ سال نوری از ما قرار دارد. اما در این منظومه ستاره‌ی سومی هم از قدر ۱۱ به‌نام پروکسیما-قنطورس وجود دارد که فاصله‌اش از ما کمی کمتر است؛ ۴/۲۱ سال نوری.
پروکسیما-قنطورس از زمان کشفش در سال ۱۹۱۵ همواره یک معما بوده است. فاصله‌ی آن از دو ستاره‌ی آلفا-قنطورس A و B حدود ۱۵۰۰۰ برابر فاصله‌ی زمین و خورشید، یعنی تقریباً ۰/۲۵ سال نوری است. اخترشناسان بر این باورند که پروکسیما-قنطورس در واقع در این فاصله شکل نگرفته است. ابعاد توده‌ای از گاز بین‌ستاره‌ای در حال چگال شدن نمی‌تواند تا این اندازه بزرگ باشد. شاید پروکسیما-قنطورس هنگامی که خوشه‌ای از ستاره‌های تازه شکل‌گرفته در حال پراکنده شدن بودند (مانند خوشه‌ی پروین)، در این منظومه به دام افتاده باشد.
اما پروکسیما-قنطورس احتمالاً تنها مورد این‌چنین نیست. درسال‌های اخیر رصدگران پی برده‌اند که حدود ۱۰ درصد دوتایی‌های دور از هم در واقع منظومه‌های سه‌تایی‌اند که معمولاً به‌وسیله‌ی یک جفت ستاره‌ی نسبتاً پرجرم با فاصله‌ی بسیار کم از یکدیگر و ستاره‌ی کم‌جرم‌تری که در فاصله‌ی بسیار دوری از آن‌ها قرار دارد، تشکیل شده‌اند.
"بو رایپورت" از دانشگاه هاوایی و "سِپو میکولا" از دانشگاه تورکو در فنلاند مراحل تحول ۱۸۰۰۰۰ ستاره‌ی سه‌تایی فرضی را شبیه‌سازی کردند. این سه‌تایی‌ها در هسته‌های چگال و متمرکز درون ابرهای بین‌ستاره‌ای بسیار بزرگ‌تری تشکیل می‌شوند که ستاره‌های بسیاری در حال گردهم آمدند. با گذشت ۱۰۰ میلیون سال، ۹۰ درصد این سه‌تایی‌ها از لحاظ گرانشی ناپایدار و از هم جدا شدند. اما حدود ۱۰ درصد آن‌ها در کنار هم باقی مانند که برابر مقدار فراوانی آن‌ها در دنیای واقعی است.
برهمکنش گرانشی سه‌تایی‌ها به‌گونه‌ای است که دو ستاره در نزدیکی یکدیگر قرار می‌گیرند درحالی‌که ستاره‌ی سوم در فاصله‌ی بسیار دورتری از آن‌ها قرار می‌گیرد. جفت ستاره‌ی نزدیک به هم از درون تلسکوپ هم‌چون یک ستاره دیده می‌شوند مگر آن‌که به‌دقت مورد بررسی قرار گیرند. برپایه‌ی نتایج شبیه‌سازی رایپورت و میکولا دوتایی‌هایی که بیشترین فاصله را با هم دارند، باید درواقع سه ستاره باشند، نه دو ستاره. با این وجود برخی از دوتایی‌هایی که فاصله‌ی بسیار زیادی از هم دارند، واقعاً دوتایی‌اند. در این موارد رایپورت بر این باور است که دو هم‌دم نزدیک به هم، با هم یکی شده‌اند. این در صورتی ممکن است که در هسته‌ی ابر به اندازه‌ی کافی گاز باقی مانده باشد تا به سبب آن کشیدگی مدار ایجاد شود و سبب شود آن‌ها در مدارهای مارپیچی به سوی هم حرکت کنند. یا شاید علت دیگری برای این رخداد وجود داشته باشد که باید کشف شود.
یکی از کارهایی که می‌توان برای بررسی درست بودن نتیجه‌ی رایپورت و میکولا انجام داد، این است که ببینیم آیا ستاره‌ی سوم واقعاً کم‌ترین جرم را دارد یا نه. یا این‌که ببینیم آیا سن هر سه ستاره در یک منظومه‌ی سه‌تایی یکی است یا نه. آزمون دیگر می‌تواند بررسی امکان وجود سیاره در چنین منظومه‌های پیچیده‌ای باشد. درست دو ماه پیش تیمی از رصدگران اروپایی خبر از کشف سیاره‌ای با جرمی حدود جرم زمین پیرامون آلفا-قنطورس B دادند.
-منبع:canot.ir
