منجمان با استفاده از تلسکوپ ۱/۲ متری سویسی اویلر واقع در رصدخانهی لاسیلا شیلی موفق به کشف گونهی جدیدی از ستارههای متغیر شدهاند.
-این کشف بر اساس تغییرات جزیی در شدت نور ستارههای یک خوشهی ستارهای به سرانجام رسید. این رصدها ویژگیهای ناشناختهی تازهای از ستارههای متغیر را آشکار کردهاند و باعث بهچالش کشیدن نظریهها کنونی شده است و این پرسش را ایجاد میکند که منشاء متغیرها چیست؟
سویسیهای به ساختن قطعات بسیار دقیق فناوری مشهورند. اکنون یک تیم سویسی از رصدخانهی ژنو در طول چندین سال٬ با کمک تلسکوپ نسبتاً کوچک ۱/۲ متری خود به دقتی بینظیر در یک پروژهی رصدی دست یافتهاند. آنها موفق شدهاند با اندازهگیری دقیقهی تغییرات روشنایی ستاره٬ دستهی جدیدی از ستارههای متغییر را آشکار کنند.
میزان دقت این پژوهش حدوداً دوبار بهتر از پژوهشهای مشابه با تلسکوپهای دیگر است و درواقع آنقدر دقیق بوده که این تغییرات جزیی را برای نخستین بار آشکار کرده است. نامی مولوی٬ سرپرست گروه پژوهش در میگوید: « میزان دقتی که ما در پژوهش خودمان داشتیم را مدیوت رصدهای پرکیفیت به همراه تحلیل دادههای بسیار دقیق بود. البته نباید از برنامهی رصدی طولانی مدت ۷ سالهی این پژوهش هم غافل شد. از آنجایی که این پروژه به مدت زمان طولانی نیاز داشت احتمال آن بسیار کم بود که بتوان با یک تلسکوپ بزرگتر رصد کرد.»
بسیاری از ستارهها با عنوان «متغیر» یا «تپ اختر» شناخته میشوند زیرا روشنایی ظاهری آنها با گذشت زمان تغییر میکند. اینکه چگونه روشنایی این ستارهها تغییر میکند بستگی به روشهای پیچیدهای دارد که مواد درونی آنها اتخاذ میکنند. این پدید باعث توسعهی شاخهای در اخترفیزیک بهنام «لرزهشناسی ستارهای» یا asteroseismology شد. در این شاخهی علمی٬ اخترشناسان به لرزش ستارهها گوش میدهند تا به ویژگیهای فیزیکی ستارهها و فرآیند درونی آنها پی ببرند.
سوفی ساسن٬ از اعضای پژوهش میگوید: « قدمت این دستهی جدید از ستارههای متغیر٬ چالشی برای اخترفیزیکدانان بهحساب میآید. بر اساس مدلهای نظری کنونی٬ نور این ستارهها اصلاً نباید بهصورت دورهای تغییر کند بنابراین ما هماکنون در تلاشایم تا دربارهی رفتار عجیب این نوع ستارههای جدید بیشتر تحقیق کنیم.»
هرچند علت تغییر این ستارهها همچنان ناشناخته است٬ سرنخ جالبی در اینباره وجود دارد: به نظر میآید که سرعت چرخش برخی از این ستارهها بیشتر است. آنها با سرعتی بیش از نصف سرعت بحرانیشان میچرخندند. سرعت بحرانی٬ آستانهای که ستارهها با رسیدن به آن ناپایدار میشوند و مواد خود را به فضا پرتاب میکنند.
مولوی در اینباره میگوید: «در آن شرایط٬ چرخش سریع بر ویژگیهای داخلی ستارهها تأثیر میگذارد اما هنوز نمیتوانیم سرعت تغییرات نور آنها را بهدرستی مدل کنیم. ما امیدواریم که کشفمان سبب تشویق متخصصان بشود تا بتوانند پاسخ مشکلاتی که در این راه وجود دارد را بیابند به امید اینکه بتوانیم منشاء این تغییرات رازآلود را درک کنیم.»
-تلسکوپ سویسی ۱/۲ متری
-منبع:canot.ir